nr5 • 2020 • Redactief

34e jaargang nr. 5 (mei 2020)
thema: de Geest delen

Redactief
Jeroen Hagendijk

Toen ik twee jaar geleden afstudeerde, had ik het geluk dat een afzwaaiende dominee mij uitnodigde om in zijn bibliotheek te komen grasduinen en voor een habbekrats mijn auto vol te laden. Ik kende deze man niet, dus we maakten kennis. Hij wilde weten wat ik las, welke theologen ik goed vond, en wat ik zoal gebruikte voor de preekvoorbereiding. Ik gaf duidelijk de verkeerde antwoorden, want steeds begon hij zachtjes te lachen en reageerde dan: ‘nee, je kunt beter dit gebruiken’, of ‘wíj lazen vroeger dit’, of ‘dat vonden we maar niks.’ Volgens mij was dit goedbedoelde commentaar bij zijn generositeit een spoor van een kerkcultuur waarin onderlinge verschillen nogal werden aangezet; een helder onderscheid tussen wat deugt en wat niet deugt.

Zo’n sterke profileringscultuur is inmiddels verdwenen. En gelukkig maar, want we hebben ook niet meer de luxe om elkaar de tent uit te vechten in de kerk. Naar mijn idee hebben theologiestudenten nu minder moeite met diversiteit. Misschien omdat ze niet belast zijn met een haarkloverig verleden, of misschien vanwege de verdienste van docenten die hen trainen om diversiteit te waarderen.

In een inclusieve cultuur waarin onderlinge verschillen niet meteen obstakels vormen, wordt een oecumenische agenda paradoxaal genoeg minder urgent. Als ik voor mijzelf spreek: veel van wat omtrent de oecumene tijdens de opleiding voorbij kwam, heeft nooit zo willen beklijven. Ik heb de drijfveer nooit zo gevoeld. Ik bedoel dat niet nonchalant alsof ik de zoektocht naar kerkelijke eenheid onnodig zou vinden. Het was meer alsof ik die kerkelijke eenheid al ervoer.

Nu werk ik in mijn eerste gemeente. Er is goed contact tussen de verschillende kerken. Samen met de pastoor bereiden we ieder jaar een aantal gezamenlijke vieringen voor. Op hervormingsdag leidt hij mijn catechisanten rond in zijn kerk. Hij leest ons kerkblad en op mijn beurt benijd ik hem om zijn boordje. Helaas mag ik niet meedoen aan de eucharistieviering in zijn kerk. Dat is erg jammer, maar ik kan er niet boos om worden. Er is immers veel wat we wel delen.

De herkenning in de waarheid, en de relativering van de verdeelde werkelijkheid; is dat spirituele oecumene? Geert van Meijeren neemt ons in zijn Bijbelstudie mee naar het evangelie volgens Johannes en werkt toe naar precies dit onderscheid, dat Barth ooit maakte: het verschil tussen waarheid en werkelijkheid. Het is een mooie bijdrage om mee te beginnen.

Mocht u niet de gelegenheid vinden om het vorig jaar verschenen, dikke boek van Herman Speelman en Klaas van der Zwaag over Spirituele Oecumene te lezen, dan kunt u met dit nummer van Kontekstueel toch een beetje uit de voeten. Met het oog op de bijdrage van Gerard den Hertog deel ik nog even dat de Duitse tekst van de besproken verklaring online gemakkelijk gevonden kan worden door even te zoeken naar ‘Ökumenischer Arbeitskreis’ in combinatie met ‘Abendmahl’. Moet goedkomen.

J.J. Hagendijk is predikant van de Hervormde Gemeente Willige Langerak en eindredacteur van Kontekstueel.
Mailadres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Afdrukken E-mail

archief 2020

34e jaargang nr. 3 (jan. 2020)
thema: Gender en transgenders

Redactief
Jeroen Hagendijk

Diepste identiteit in Christus                                 
Galaten 3:28
Marc ten Brink

‘Dit weet ik dat ik blind was en nu zie’                
Genderdysforie als theologisch ‘probleem’
Martin den Heijer

Schepping als geheim en belofte
Gerard den Hertog

Transgenders in de laatmoderne cultuur
Ad de Bruijne

‘Buiten de kerk was ik niet bang voor veroordeling, in de kerk wel’
Niels den Hertog en Gerrit van Meijeren

Transgender gelovigen bevragen orthodox-gereformeerde kerken
Woord en wederwoord (1)
Jolanda Molenaar en Heleen Zorgdrager

Elkaar aanvaarden en bevragen              
Woord en wederwoord (2)
Henk Jochemsen

Je gaat het pas zien als je het doorhebt    
Een stem uit de redactie
Wim Dekker

Over boeren, burgers en buitenlui
Laatst geboekt
Gert de Goeijen

Toenadering                    
Kroniek
Gerrit van Meijeren

-------------------------------------------
34e jaargang nr. 4 (maart 2020)
thema: 75 jaar bevrijding

Redactief                                                                                                  
Jeroen Hagendijk

Geroepen om vrij te zijn                                                                                       
Galaten 5:1 en 13
Alette Zeeman-van de Water

De Nederlandse kerken en de Duitse bezetting   
George Harinck

Spreken omdat het niet anders kan                      
Bijna te laat! van dr. J. Koopmans
Niels den Hertog

Gods vijanden vergaan                              
Fragmenten uit de preek van K.H. Miskotte

Een boodschap aan ons en alle Nederlanders       
John van Eck

‘Gods vijanden vergaan’                 
Overwegingen bij een historische preek
Wim Dekker

‘Wat zou ik roepen?’                      
Met o.a. Diederik van Dijk, Mirjam Elbers en Manuela Kalsky

‘In de kerk staat alles in de preek’            
Laatst geboekt
Niels den Hertog

Bevrijd van de bevrijders?             
Kroniek
Piet de Jong

-------------------------------------------
34e jaargang nr. 5 (mei 2020)
thema: de Geest delen

Redactief              
Jeroen Hagendijk

Eenheid als dieper liggende waarheid       
Johannes 17:21 ‘Laat hen allen één zijn…’
Geert van Meijeren

Gereformeerden en de oecumene
Een historische schets
Jurjen Zeilstra

Leven uit de Geest  
Arjan Plaisier

Samen aan de tafel van Christus   
Gerard den Hertog

Spirituele oecumene gericht op het Lam Gods     
Reflecties naar aanleiding van het boek Spirituele oecumene
Pieter Veerman

Ter plaatse   
Oecumene lokaal
André van Aarle, Barbara Lamain en Wim Vermeulen

Boeken van troost               
Laatst geboekt
Leneke Marchand

Corona, kerk en staat                     
Kroniek
Jos Wienen

-------------------------------------------

34e jaargang nr. 6 (juli 2020)
thema: Zomernummer

Redactief                                         
Jeroen Hagendijk

Woorden als toegangspoort           
Ezechiël 37

Barbara Lamain
De zoektocht naar een zinvol leven          
Bekering of bestaansverheldering
Wim Dekker

Een mens leeft niet bij scherm alleen       
Gedachten bij een dichte kerkdeur
Piet de Jong

‘Een tijd om te omhelzen en een tijd om af te weren’     
Over nuchterheid in quarantainetijd
Gert de Goeijen

Genderdysforie        
Naar een alternatief voor transitie
Henk Jochemsen

Over broederschap en broederliefde (v/m)          
Gerrit van Meijeren

Twee levensverhalen, twee keer verzet
Laatst geboekt
Desiree Prins-van den Bosch

Ziende in het gebod, blind in de uitkomst 
Kroniek
Gerard den Hertog

-------------------------------------------

35e jaargang nr. 1 (september 2020)
thema: Sterven: een kunst apart?

Redactief                                                                                                               
Jeroen Hagendijk

Geduld en moed gevraagd                                                                                   
Romeinen 8:38-39
Daan van den Born

Sterven: een kunst apart?                                                                                    
Niels den Hertog

Koninkrijk van God versus hemelgeloof                                                              
Martine Oldhoff

Lessen uit het verpleeghuis voor vitale mensen                                                 
Een interview met geestelijk verzorger Tim van Iersel
Pieter Veerman

Tien woorden rond de dood                                                                                  
Arjan Plaisier

‘Het is bij de avond en de dag is gedaald’                                                           
Gedachten bij de avonddienst
Piet de Jong

Valt er wat te kiezen?                                                                                          
Laatst geboekt
Marja Brak

Beeldenstrijd                                                                                                         
Kroniek
Jos Wienen

Afdrukken E-mail

nr6 • 2020 • Inhoudsopgave

34e jaargang nr. 6 (juli2020)
thema: Zomernummer

Inhoudsopgave

Redactief                                         
Jeroen Hagendijk

Woorden als toegangspoort           
Ezechiël 37

Barbara Lamain
De zoektocht naar een zinvol leven          
Bekering of bestaansverheldering
Wim Dekker

Een mens leeft niet bij scherm alleen       
Gedachten bij een dichte kerkdeur
Piet de Jong

‘Een tijd om te omhelzen en een tijd om af te weren’     
Over nuchterheid in quarantainetijd
Gert de Goeijen

Genderdysforie        
Naar een alternatief voor transitie
Henk Jochemsen

Over broederschap en broederliefde (v/m)          
Gerrit van Meijeren

Twee levensverhalen, twee keer verzet
Laatst geboekt
Desiree Prins-van den Bosch

Ziende in het gebod, blind in de uitkomst 
Kroniek
Gerard den Hertog

Afdrukken E-mail

nr6 • 2020 • Redactief

34e jaargang nr. 6 (juli2020)
thema: Zomernummer

Jeroen Hagendijk
Redactief

In mei stond in Het Parool een goed interview met David van der Meulen (34), dominee en pionier in de hoofdstad. Van der Meulen doet zijn werk voor Licht op Zuid (LoZ) tussen de hoge kantoren van de Zuidas, waar succesvolle millennials hun gevecht voeren met een veeleisende milieu en verder veel leegte. ‘En dan komt u ze bekeren’, vraagt de interviewer. ‘Dat is niet mijn diepste drijfveer’, antwoordt Van der Meulen. ‘Ik zie LoZ als een tussenwereld: millennials stappen nu eenmaal geen kerk binnen. Ze willen zich wel ontwikkelen, contact maken met wie ze zijn, de beste versie van zichzelf worden en alles uit het leven halen. Ze zoeken die dingen niet in het geloof, maar kunnen – en dat weten ze vaak niet – wel rijkdom vinden in wat de kerk te bieden heeft.’

Het lijkt me erg moeilijk om voor deze doelgroep iets te betekenen als predikant. In de voorgaande jaargangen zagen we Tim Vreugdenhil en Maarten Vogelaar met een soortgelijke missie bezig. Ook zij in Amsterdam. Wat we eerder bij Vreugdenhil en Vogelaar zagen, zie we opnieuw bij Van der Meulen. Hij haakt aan bij de behoefte van millennials om zichzelf te verrijken, zichzelf te leren kennen, balans te zoeken, of zingeving te vinden. Het gaat om ontdekken van de rijkdom van de kerk.

Maar gaat ‘geloven’ zo niet erg lijken op een zoektocht naar persoonlijke vervulling? En gaat het werk van predikanten zo niet erg lijken op het werk van coaches? Van Ad den Besten is dit lied:

Waarom moest ik uw stem verstaan?
Waarom, Heer, moet ik tot U gaan
zo ongewende paden?
Waarom bracht Gij die onrust mij
in ’t bloed is dat genade?

Het volgende vers wordt nóg ongemakkelijker. ‘Gij maakt mij steeds meer vreemdeling’. Dat is een heel andere toon dan die van ‘jezelf leren kennen’. Wat wil het evangelie dan van ons? Ging de boodschap van de Bijbel vooral om onze bekering tot het koninkrijk of wijst het ons de weg tot ware zelfontplooiing? Over die vraag gaat het eerste thema-artikel van Wim Dekker. Het zal u niet verbazen als Dekker voor het eerste kiest. Inmiddels zijn we over de helft van 2020 heen en een pandemie en een mondiale protestbeweging verder en lijkt bekering inderdaad nog niet zo’n gek woord. Overigens overweegt Dekker om een boek te schrijven over dit onderwerp, dus uw reactie op het artikel is van harte welkom.

De coronacrisis heeft nogal wat impact op ons leven. Ook op de kerk. Piet de Jong schrijft over de kerk onder het juk van de coronacrisis. Maar weinigen lijken het als een juk te ervaren en daarom zoekt hij zijn toevlucht tot de Gereformeerde Gemeenten in Nederland waar men nog wel weet te klagen. Gert de Goeijen bespreekt de pandemie vanuit verschillende invalshoeken en vraagt zich af waarom het virus nauwelijks in verband wordt gebracht met het werk van de boze. Henk Jochemsen grijpt nog even terug op een eerder nummer in onze jaargang, dat ging over genderdysforie. Gerrit van Meijeren schrijft naar aanleiding van Bas Heijne’s Mens/onmens over broederschap bij Van Gennep.

Dan zijn er ten slotte nog de vaste rubrieken, met zeer lezenswaardige kolommen. Desiree Prins-van den Bosch begon aan het genre van de biografie. En voor Gerard den Hertog was de gewichtige taak weggelegd om deze roerige tijden in een kroniek vast te leggen. Hij eindigt met wat ik een oproep tot bekering zou willen noemen. Zo is de cirkel weer rond.

J.J. Hagendijk is predikant van de Hervormde Gemeente Willige Langerak (Schoonhoven) en eindredacteur van Kontekstueel.
Mailadres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Afdrukken E-mail