31e jaargang nr. 3 (jan. 2017)

thema: Het is begonnen met Luther. 500 jaar Reformatie

Vertaling van het citaat van Bondspresident Joachim Gauck:
vertaling: P. van den Heuvel

Genade: destijds een centraal begrip - vandaag klinkt het ons misschien vreemd in de oren. En intussen, zo lijkt mij, hebben we juist vandaag niets zo hard nodig als genade. Dat we genade hebben allereerst met onszelf, om niet vertwijfeld uitgeput te raken doordat we onszelf steeds opnieuw moeten uitvinden en perfectioneren.

Genade ook met onze medemensen die net zulke schuldige en gebrekkige wezens zijn als wijzelf, van wie we toch vaak verwachten dat ze perfect zijn en vlekkeloos functioneren.

Er grijpt bovendien in onze maatschappij, van internetfora tot politieke manifestaties, een verderfelijke geest om zich heen van ‘genadeloosheid’, van neersabelen, van eigengerechtigheid en minachting, die voor ons allemaal levensgevaarlijk is.

En we kunnen zeker niet beweren dat wij minder door angsten geplaagd en door vrees beheerst worden dan de tijdgenoten van de reformatie, ook al doen deze angsten zich aan ons niet meer voor in de vorm van een duivel en demonen in levende lijve.

Van mensen voor wie de reformatie meer is dan een herinnering uit het verleden en voor wie het christelijk geloof een belangrijke rol in hun leven speelt, van hen hoop ik dat ze vanuit dit geloof tegenover situaties van ‘genadeloosheid’ telkens weer momenten kunnen zetten van daadwerkelijke toewending, maar ook van omkeer en verandering. Wij hebben ook vandaag nodig ‘vertegenwoordigers van onbevreesdheid’, die de angst beteugelen.

Zo nodig ook met een ingehouden onbuigzaamheid zoals Luther dat verwoordt:

‘al was de wereld vol van duivelen,

en willen ze ons verslinden

dan zijn wij nog niet zeer bevreesd,

het zal ons toch gelukken….’

[Couplet 3 van het Lutherlied: ‘Een vaste burcht is onze God’,

in de bewerking van Ad den Besten en Jan Wit in het Liedboek:

Al wordt de wereld ook een hel

en 't leven niets dan lijden,

wij vrezen niet, - Immanuël

zal stellig ons bevrijden.]