37e jaargang nr. 3 (jan. 2023)
thema: Altijd alarmtoestand: leven in crisistijd

Daniël Maassen van den Brink
Redactief

Tijdens de nascholing voor beginnende predikanten ging het onlangs over leiderschap in conflictsituaties en over verschillende copingsmechanismen bij een dreigend gevaar (lees ook: crisis). De copingsmechanismen die werden genoemd: vluchten, vechten, bevriezen, aaien, of paaien. Wat is je eerste reactie, al dan niet als leider, wanneer zich een crisis aandient? Het was leerzaam om dat bij mezelf te herkennen.

Crisis, daar gaat dit nummer over, en over onze omgang met crises. Onder andere de verschillende copingsstijlen zoals hierboven genoemd, komen erin aan de orde. Wat waren en zijn de reacties op crises in het verleden en in het heden? En wat zegt dat over de manier van (geloofs)denken of de gemoedstoestand van mensen?

Crisis: een veelgebruikt woord ook. Maar wat betekent het eigenlijk? In verschillende artikelen in dit nummer worden definities gegeven. In de Van Dale vond ik deze uitleg: ‘gevaarlijke toestand’. En in een al wat ouder woordenboek van Wolters: ‘keerpunt (van een ziekte)’, ‘beslissende wending van een zaak’, ‘bedenkelijke toestand’, ‘ernstige stoornis’, ‘periode van slapte en werkloosheid’. Iets dat ontwricht blijkbaar, een crisis. Iets negatiefs. Maar kan een crisis iets niet ook ten goede keren?

Genoeg stof tot nadenken. Het eerste artikel van Beatrice de Graaf geeft een overzicht over onze omgang met crises (crisisbeheersing) in de afgelopen tweehonderd jaar: wat hebben we daarin geleerd, en wat zijn we erdoor verleerd? Vervolgens belicht Marjo Korpel vanuit het Oude Testament de verschillende menselijke reacties op de crisis van de Babylonische Ballingschap. We horen over schuldbesef, hoe mensen er het heft door in eigen handen nemen, of er juist door gaan dromen. Arjan van den Os bespreekt daarna in het licht van het eschaton, de laatste krisis, hoe het Nieuwe Testament Jezus als brenger van krisis schetst, wat de gevolgen daarvan voor een christen zijn, en wat concrete dreigingen voor vroegchristelijke gemeenten waren. Aza Goudriaan blijft met zijn bijdrage in de sferen van het vroege christendom, en laat de reacties zien van Augustinus, Orosius en Salvanius op de grote crisis in hun tijd: de val van het Romeinse Rijk. Als laatst werpen we met Theo Pleizier onze blik op de prediker: hoe hij of zij zich bij de vertolking van de Schrift op een goede (theologische) manier rekenschap geeft van de crises van de tijd.

Los van het thema staat de bespreking van de bundel die is ontstaan ter gelegenheid van de zeventigste verjaardag van Jan Muis, Doordacht spreken over God. Deze ontvingen we op ons verzoek van de hand van Arnold Huijgen, waarvoor dank!

Onder dit redactief staat tot slot sinds lange tijd een andere naam. Sinds kort ben ik eindredacteur geworden en deel die taak met Jeroen Hagendijk, afgelopen jaren de vaste naam onder het redactief. Deze schrijven we nu om en om. Tot op heden zijn hier nog geen conflicten, spanningen of crises over geweest. Maar wie weet wat voor goeds het dan brengt. We zijn blij met de onderlinge samenwerking! Hopelijk komt het dit blad ten goede.

D. Maassen van den Brink is predikant van de Hervormde Gemeente Well-Ammerzoden en eindredacteur van Kontekstueel. Mailadres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.